W sobotę wieczorem w Dzienniku Ustaw została opublikowana ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Przepisy, regulujące m.in. kwestie związane z legalnością pobytu ukraińskich uchodźców w Polsce, a także udzielaną im pomocą, weszły w życie. Ta ustawa jest potrzebna jak chleb głodnemu. Wiele osób neguje konieczność jej wprowadzenia w życie. Wyjaśniam zatem, dlaczego z punktu widzenia gospodarczego, geopolitycznego i moralnego jest ona zasadna:

– ratujemy uchodźców z Ukrainy przed wojną. Do Polski przybyło już ponad milion Ukraińców z dziećmi, doświadczonych traumą wojny, utraty dachu nad głową, a niekiedy i członków rodziny. Taka ilość nowych mieszkańców wymaga podjęcia systemowych działań, które usprawnią im życie w Polsce, uzyskanie tu pomocy medycznej, psychologicznej i mieszkaniowej, a także dostęp do rynku pracy, co pozwoli im na samodzielne życie,

– nie wiemy jak długo potrwa wojna, lecz nawet jeśli szybko się skończy, czego wszyscy pragniemy, Ukraina wciąż będzie musiała walczyć o swoją wolność i odbudowywać się z gruzów. Po szoku spowodowanym napaścią Rosji na suwerenną Ukrainę, to już jest pewne – wiele rodzin z całą pewnością będzie chciało w Polsce zostać i tu budować swój dom, gdyż Polska jest krajem bezpiecznym, obfitym w żywność, w którym dla nikogo chleba i pracy nie zabraknie.

-uchodźcy z Ukrainy nie przyjechali tutaj, aby korzystać z programów pomocowych państwa. Są one ważne i z pewnością pomagają w przetrwaniu, ale każdy wie, że aby zapewnić swojej rodzinie godne życie, trzeba pracować. W tym przypadku mówimy o kobietach, które musiały opuścić mężów i zostać same, więc z pewnością wiele z nich będzie potrzebować bądź już teraz potrzebuje znaleźć pracę w naszym kraju. I ta ustawa im w tym pomaga

Już od dawna widzimy, że Polska jest atrakcyjnym rynkiem pracy dla naszych sąsiadów ze Wschodu. Wiele polskich firm zatrudniało przed wojną osoby z Ukrainy. Jeśli chcemy, żeby obywatele Ukrainy mogli poczuć rzeczywistą wolność w naszym kraju, musimy im to umożliwić poprzez ułatwienie im formalności w kwestii zatrudnienia, opieki zdrowotnej.

Każdy ekonomista wie, że najistotniejszą siłą budującą gospodarkę każdego państwa są LUDZIE. Do Polski przyjechały pielęgniarki, lekarze, nauczyciele, ekonomiści, programiści, specjaliści wielu branż. Jeśli Polska może być krajem atrakcyjnym gospodarczo dla innych osób (co świadczy o tym fakt, że tyle z obywateli Ukrainy przybyło właśnie tutaj), powinniśmy się z tego faktu cieszyć i dopomóc im w odnalezieniu się w naszych realiach.

-nikt z nas, żadna z nas kobiet nie chciałaby się znaleźć w podobnej sytuacji. Pomagając im, walczymy o wolną Europę, o wolność, która stała się obiektem agresji putinowskiej Rosji. My Polacy wiemy co znaczy jarzmo rosyjskiego oprawcy. Tylko solidarni pokonamy tą wojnę. A jeśli nie, to mapa już sama mówi co wówczas będzie. Pamiętajmy o tym.

Rozwiązania prawne wprowadzane przez Ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy:

• Ustawa gwarantuje legalność pobytu obywatelom Ukrainy, a także ich małżonkom niemającym obywatelstwa ukraińskiego, którzy wjechali z Ukrainy do Polski od początku rosyjskiej inwazji. Pobyt ukraińskich uchodźców w naszym kraju będzie uznawany za legalny przez 18 miesięcy. Legalny będzie także pobyt dzieci urodzonych już w Polsce przez Ukrainki, które uciekły przed wojną. Zgodnie z ustawą po upływie 9 miesięcy uchodźcy, których pobyt uznano za legalny, mogą ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy na okres 3 lat.
• Na mocy specustawy uchodźcy z Ukrainy mogą m.in. otrzymać numer PESEL i założyć Profil Zaufany. O nadanie numeru PESEL uchodźcy mogą wnioskować w dowolnym organie wykonawczym gminy. Uchodźcy mogą także podjąć w Polsce pracę i uzyskać dostęp do opieki zdrowotnej. Uczniowie i studenci mogą kontynuować naukę w polskich szkołach i uczelniach. Uchodźcom z Ukrainy przysługiwać też będzie pomoc finansową. Zgodnie z ustawą dostaną oni jednorazowo 300 zł na osobę.
• Regulacja umożliwi też wypłatę świadczeń tym, którzy zapewnią wyżywienie i zakwaterowanie obywatelom Ukrainy. Pieniądze będą wypłacane za okres maksymalnie 60 dni, ale w uzasadnianych przypadkach może być on przedłużony. Świadczenia będą wypłacane na podstawie wniosków.
• Większość przepisów ustawy nie dotyczy Ukraińców, którzy przebywali w Polsce legalnie przed wojną. Terminy ważności ich wiz krajowych i zezwoleń na pobyt czasowy, które upłynęłyby w czasie wojny, zostaną jednak na jej mocy wydłużone do końca roku. Terminy przypadające po 24 lutego m.in. ważności kart pobytu czy polskich dokumentów tożsamości obywateli Ukrainy zostaną wydłużone o 18 miesięcy. Przez 18 miesięcy będzie też uznawany za legalny pobyt obywatela Ukrainy, jeśli w czasie wojny straciłby możliwość przebywania w Polsce na podstawie np. wizy Schengen lub w ramach ruchu bezwizowego.
• Ponadto na mocy specustawy utworzona zostanie rezerwa celowa w budżecie, a w Banku Gospodarstwa Krajowego powstanie specjalny Fundusz Pomocy.
• Ustawa zaostrza też kary za przestępstwa związane z handlem ludźmi i sutenerstwem popełnione w czasie wojny na Ukrainie.
• Rząd raz na 12 miesięcy będzie na piśmie zdawał sprawozdanie Sejmowi i Senatowi z wykonania tej ustawy.